Tussen rotsen en legenden – naar Montserrat en de Zwarte Madonna
Een berg vol verhalen
De naam Montserrat betekent letterlijk “gezaagde berg”, en wie hem ziet begrijpt waarom. Wind en regen hebben de zachte zandsteen in bizarre vormen gesneden: pieken, torens, ronde knobbels. De Catalaanse legendes vertellen dat engelen zelf de berg hebben gebeeldhouwd, met gouden zagen, om een waardige zetel te creëren voor de Maagd Maria.
Het Benedictijnenklooster, dat al sinds de 11e eeuw in een rotsnis ligt, werd een belangrijk spiritueel centrum. Volgens de overlevering werd het beeld van de Maagd in de 9e eeuw gevonden in een grot — de Santa Cova — door herders die een wonderbaarlijk licht zagen. Toen men het beeld naar Barcelona wilde brengen, werd het plots te zwaar om te verplaatsen. Dat werd gezien als een teken: de Madonna wilde hier blijven.
Eeuwenlang kwamen pelgrims uit heel Spanje, later ook uit het buitenland, om de Moreneta te eren. In de 19e eeuw, na verwoestingen door Napoleontische troepen en later de Spaanse burgeroorlog, werd het klooster meerdere keren herbouwd en gerestaureerd. Vandaag is Montserrat zowel een religieus bedevaartsoord als een cultureel symbool van Catalonië.
De Moreneta ontmoeten
Het kloostercomplex is deels open voor bezoekers. Centraal ligt de basiliek, sober en tegelijk indrukwekkend, met hoge gewelven en gouden details rond het altaar. Achter het hoofdaltaar voert een trap omhoog naar de troon van de Moreneta. Het beeldje, slechts 95 centimeter hoog, toont Maria met het Christuskind op haar schoot. Hun gezichten en handen hebben een donkere kleur, waarschijnlijk door oxidatie van de vernis en kaarsrook door de eeuwen heen — maar voor gelovigen is het zwart-zijn een mysterie en een wonder op zich.
Er staat vaak een lange rij, zeker in het hoogseizoen, maar het moment dat je het beeld van dichtbij ziet, is de moeite waard. Velen raken de bol in de rechterhand van de Madonna aan — een gebaar dat staat voor bescherming en zegen.
Als je timing het toelaat, luister dan naar het beroemde jongenskoor Escolania de Montserrat. Deze scholieren zingen al sinds de 13e eeuw in de kloosterliturgie en trekken nog steeds bezoekers met hun heldere stemmen. Ze treden meestal rond het middaguur op, maar het is goed om vooraf te controleren.
De rit naar de hemel: Sant Joan tandradbaan
Boven het klooster zie je nog hogere pieken. Daar kom je met de Funicular de Sant Joan — een steile tandradbaan die in een paar minuten een wereld van verschil overbrugt. Terwijl het wagentje omhoog schuift, ontvouwt zich onder je het kloosterterras, en steeds verder het dal van de Llobregat.
Boven wacht een klein uitkijkpunt met panoramische borden die vertellen welke toppen en steden je in de verte ziet. Hier begint ook een netwerk van wandelpaden.
Wandelen naar de top: Sant Jeroni
De hoogste piek van Montserrat is Sant Jeroni (1.236 meter). Vanaf het bovenstation van de funicular is het zo’n 3 tot 4 uur heen en terug, afhankelijk van je tempo. Het pad slingert langs rotsformaties met namen die hun vormen eer aandoen: Cavall Bernat, Les Agulles, Els Frares Encantats. Onderweg passeer je pijnbomen, struikgewas vol tijm en rozemarijn, en open plekken waar vale gieren hoog boven cirkelen.
Het laatste stuk naar de top gaat over trappen en smalle paden. Boven wacht een 360-graden uitzicht dat op heldere dagen reikt tot de Pyreneeën in het noorden en de Middellandse Zee in het zuiden. Het is een stille plek, zelfs met andere wandelaars, want de wind en de weidsheid brengen een bijna meditatieve rust.
Terug naar het klooster
De afdaling volgt meestal dezelfde weg terug naar het funicularstation. Onderweg kun je nog een omweg maken naar de Santa Cova, de grot waar volgens de legende het beeld werd gevonden. Een aparte kabelbaan — de Funicular de la Santa Cova — brengt je een stuk omlaag, daarna wandel je langs een rozenkranspad met mozaïeken van beroemde Catalaanse kunstenaars, waaronder Antoni Gaudí en Josep Llimona.
Praktische tips voor een dagtrip
- Vertrek op tijd: om genoeg tijd te hebben voor het klooster, Moreneta, de kabelbaan en de wandeling.
- Kleding: Draag comfortabele wandelschoenen en draag laagjes kleding; het kan fris zijn op de top van Sant Jeroni, zelfs in de zomer.
- Eten en drinken: Er zijn cafés en een zelfbedieningsrestaurant in het klooster, maar een picknick voor de wandeling is veel leuker. Vewrgeet niet om genoeg water mee te nemen.
- Tickets: Je betaalt voor de parking en overweeg om vooraf online tickets te kopen voor een bezoek aan het klooster.
- Respect: Het klooster is nog steeds actief, wees stil in de basiliek en kleed je gepast. Een dag vol contrasten
Een dag vol contrasten
Wat Montserrat bijzonder maakt, is het contrast en de samenhang: de ruige, bijna buitenaardse rotsen en de serene religieuze plekken; de eeuwenoude legende en het levendige dagtoerisme; de fysieke inspanning van de klim naar Sant Jeroni en de verstilling bij de Moreneta. Montserrat is geen decor, maar een plek die leeft, die verhalen draagt en nieuwe schrijft voor iedereen die de tocht maakt. Een must voor elke bezoeker van Torre Nova Resort.
